Нова вода го задушува Преспанското Езеро
Водата што се враќа во Преспанското Езеро почнала индиректно да го загрозува рибниот свет во него. Зголемувањето на нивото за 1,80 метар во последниве две години почнало да предизвикува распаѓање на тревата што дотогаш растела на бреговите од кои водата била повлечена. Распаднатите материи во кои се содржани и вештачки ѓубрива и други хемикалии, кои се таложеле со години, сега значително го влошуваат квалитетот на водата, во која с` повеќе има азот и фосфор и други токсични материи. Ваквото влошување најмногу и најдиректно ги загрозува преспанската мрена и поточната пастрмка, но и други ендемични видови риба што постојат само во Преспанското Езеро.
Ендемичните риби ги загрозува и брзото и неконтролираното размножување на рибата која се нарекува сончарка и која е внесена однадвор. Оваа агресивна риба брзо го освојува просторот и ги потиснува ендемските риби, кои ги преместуваат своите живеалишта во деловите на езерото што им припаѓаат на соседите Албанија и Грција. Експертите предупредуваат дека мора да се применат мерки со кои ќе се запре загадувањето на езерото, во кое се слеваат и фекалните води од околните села.
На влошувањето на водите предупреди вчера и информацијата од УНДП во која се најавува скорешно објавување на посебна публикација која детаљно ги обработува рибите на Преспанското Езеро. Според истражувањето, во моментов во водите на езерскиот слив живеат вкупно 23 различни вида риба, од кои 9 се ендемични за Преспа. Познато е дека ова езеро долги години се соочуваше со губење на значително количество вода како резултат на помали дотоци и истекувањето во соседното Охридско Езеро. Последниве две години има процес на враќање на водата, но нивото с` уште е за 4 метри пониско од она што се смета за нормално.
- Езерото веќе станува еутрофно и поминува низ процес на трауматични промени. Тревата и други растенија што останаа на бреговите од кои се повлекла водата не се распадна по природен пат. На неа се таложеа разни хемиски и други материи. Сега, таа е повторно прекриена со вода и почна процес на распаѓање. Овие материи, кои се распаѓаат во езерото, внесуваат материи на кои не им е место во водата. Имаме и двојно цутење на микроскопски алги кои лачат одредени отрови - укажува Зоран Спирковски, раководител на одделението за рибарство и аквакултура при Хидробиолошкиот институт од Охрид.
Инаку, провидноста на езерото, на пример, е за 30-70 отсто помала споредено со мерените вредности од пред 15 години. За период од 20 години, просечните зимски температури на водата се намалиле за околу 4 Целзиусови степени како резултат на спуштањето на нивото на водата.
Истражувањата укажале дека во ова езеро веќе постои големо нарушување на балансот на рибите.
- Рибата сончарка, која потекнува од Северна Америка и за која рибарите велат дека во водата е како плевел, во тревата се размножува многу и веќе ги загрозува другите видови. Нејзиното присуство мора да се намали ако не сакаме да се случи најлошото - вели Зоран Спирковски.
Досега е утврдено дека поради намаленото ниво на водата и наталожениот мил, преспанската мрена почнала да ги напушта местата каде што вообичаено се размножува. За разлика од порано, тие локации сега се подалеку, кон Kоњско и кон Грција каде што има камени подлоги какви што бара оваа риба за да положи икра.
Спирковски објаснува дека штетните материи навлегуваат во организмот на рибите и го оштетуваат.
- Нивото на токсините во рибите с` уште не е опасно за луѓето бидејќи тие се губат при подготвувањето. Но отровите се опасни за организмот на рибите, за нивното натамошно размножување - наведува тој.
Планирање на уловот
Меѓудржавниот договор за заштита и одржлив развој на паркот Преспа, кој пред две години го потпишаа Македонија, Албанија и Грција, предвидува интегрална грижа за квалитетот на водите и за живиот свет во ова езеро.
- Планот содржи препораки кои треба да го подобрат управувањето и со рибниот фонд на Преспа. На пример, да се воспостави систем на комуникација меѓу трите држави со кој заеднички ќе се планира количеството на рибите што ќе бидат уловени, а не тоа да се прави индивидуално - вели Димитрија Сековски, раководител на проектот на УНДП во Преспа. _________________ Животот е досадното време помеѓу два риболовни излета...
|